Còn nóng những vấn đề dân sinh

Nhân dịp này, chủ toạ UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo dành cho phóng viên Báo CAND cuộc bàn thảo trong đó nóng bỏng là những vấn đề dân sinh mà người dân quan hoài, với tinh thần cương trực, cầu thị, không lánh né. Năm năm mới bấy nhiêu ngày... Phóng viên (PV):Thưa đồng chí Chủ tịch, 5 năm là thời kì không dài nhưng đủ để các quyết định đi vào cuộc sống, nhiều ý tưởng thành hiện thực. Trước sự quan tâm của người dân, đồng chí có thể san sẻ về những thành tựu Hà Nội đã đạt được và cả sự dị biệt so với trước khi quyết định lịch sử mở rộng Thủ đô? Chủ tịch Nguyễn Thế Thảo:Tôi ưng ý với cách tiếp cận vấn đề mà nhà báo đề xuất: Nhìn lại 5 năm sau quyết định lịch sử thống nhất mở rộng Thủ đô, để thấy bản chất sự chuyển động của Thủ đô trên nhiều bình diện, ở mọi lĩnh vực nhất là các vấn đề gắn với cuộc sống người dân; cương trực đối diện với những tồn tại để có giải pháp đổi thay, không tránh né. Nhưng là người điều hành trực tiếp, lại nói về những kết quả thì không thuận, nhà báo có thể tìm hiểu sự phát triển của Thủ đô 5 năm, qua so sánh con số của các ngành, hoạt động giám sát của các đại biểu HĐND thành phố, nhất là kênh tiếp xúc và nghe trực tiếp đề đạt của người dân, như thế khách quan hơn. Đến nay, với những kết quả đạt được trên tuốt tuột các mặt của Thủ đô, tôi có thể khẳng định chủ trương của Trung ương Đảng, của Quốc hội, Chính phủ về việc mở mang Thủ đô là hoàn toàn đúng đắn. Kết quả đó, khẳng định sự nỗ lực, vắt của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Thủ đô trong 5 năm qua đã tạo chuyển biến khá cơ bản, tạo thế và lực mới cho Thủ đô thời hội nhập, tuy còn nhiều thách thức, khó khăn phía trước. Nhìn vào những con số tăng trưởng kinh tế bình quân thời đoạn Thủ đô đã mở mang (2008-2012) đạt 9,51%, gấp 1,5 lần mức tăng trưởng bình quân của cả nước; Hà Nội đóng góp 10,6% vào GDP cả nước, giữ vai trò đầu tàu kinh tế; thu nhập bình quân đầu người thiên hướng tăng lên (năm 2012 đạt 2.257 USD/người, gấp 1,33 lần so với năm 2008 (1.697 USD/người), trong khi trước đó thu nhập bình quân của Hà Nội là 2000 USD/người và Hà Tây là 520 USD/người); các lĩnh vực giao thông, y tế, văn hóa, giáo dục đào tạo, khoa học-công nghệ... Đều có bước tiến. Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo. Đặc biệt, kết cấu hạ tầng giao thông, thành phố được tập hợp đầu tư với rất nhiều công trình ghi dấu ấn, như: Đại lộ Thăng Long, các cây cầu Thanh Trì, Vĩnh Tuy, Nhật Tân, đường đai III trên cao, đường tàu điện trên cao; hàng trăm dự án nhà ở, trọng điểm thương nghiệp, trong đó nhiều dự án nhà ở dành cho người thu nhập thấp, cán bộ lực lượng vũ trang đáp ứng đáng kể nhu cầu của người dân; quốc phòng-an ninh tại Thủ đô được củng cố, tăng cường; nông thôn được đổi mới với nhiều tiêu chí đang hoàn tất, kể cả 4 xã thuộc huyện Lương Sơn (Hòa Bình) trước đây... Lắng tai và hành động PV:Nhưng bức tranh kinh tế-từng lớp Thủ đô 5 năm qua không phải chỉ có màu hồng. Cái mà người dân dễ cảm nhận và dễ bức xúc chính là những cụng hằng ngày trong liên lạc đi lại, nhà ở, an toàn thực phẩm, trường học, chất lượng khám chữa bệnh... Nổi cộm là hàng chục quỹ đất đã quy hoạch làm bãi gửi xe bị chuyển đổi thành trọng điểm thương mại, nhà ở; nghịch lý thừa quỹ nhà nhưng người dân thiếu nơi ở; còn tình trạng một số đơn vị lấy đất công cho thuê mở nhà hàng, quán bia nhưng dài 10 năm không phóng thích được mặt bằng... Lối ra cho những vấn đề đó như thế nào, để đáp lại lòng dân mong chờ? Chủ tịch Nguyễn Thế Thảo:Đó là một thực tiễn cần phải giải quyết mà tôi với tư cách là chủ toạ thị thành cảm nhận rất rõ. Dư luận dân chúng, báo chí trong đó có Báo CAND đã nhiều lần phản chiếu, góp ý kiến xây dựng. Riêng về hạ tầng giao thông, các bến và bãi đỗ xe nổi lên vấn đề vừa thiếu, vừa bất cập, thậm chí xung đột. Cái này có vấn đề trước đây (khi chưa sáp nhập) để lại, có vấn đề mới nảy sinh. Hà Nội "thay da đổi thịt" từng ngày kể từ khi mở mang. Một cách thẳng thắn, có thể chỉ ra nguyên do thứ nhất là chúng ta dự báo không chính xác, không đầy đủ tốc độ phát triển tỉnh thành sau khi hợp nhất mở rộng Thủ đô. Chỉ riêng dân cư, mức tăng cơ học rất nhanh, đến nay đã trên 7 triệu người. Từ đó, mọi cơ sở hạ tầng trước đó đều quá tải, không chỉ liên lạc, bãi đỗ xe, mặc cả dài, bệnh viện, cấp thoát nước thành phố... Thứ hai, thuộc về những người quản lý điều hành, là trước đây chúng ta đặt mục tiêu phát triển kinh tế cao hơn những yêu cầu khác, chẳng hạn như bãi đỗ xe - giao thông tĩnh. Dự báo chưa tốt, mà thiên về phát triển kinh tế thì phát sinh xung đột là đúng rồi, điều này không khó hiểu. Trước tình dường như thế, ngay sau khi mở rộng, tỉnh thành đã đẩy mạnh làm và trình Thủ tướng chuẩn y quy hoạch chung Thủ đô, từng bước làm quy hoạch chi tiết, thực hiện theo quy hoạch; kiên quyết không duyệt các dự án vi phạm quy hoạch, vi phạm quỹ đất nhà văn hóa, dài... Như một số khu thành thị dọc trục Bắc-Nam Hà Tây (trước đây) thuộc các huyện Thạch Thất, Quốc Oai; triển khai quyết liệt công tác giãn hàng vạn người dân từ nội đô, phố cổ ra phía ngoài, tổ chức nơi ở mới cho họ; có cơ chế chính sách hợp lý cho phát triển các dự án giao thông, cuộn các nguồn lực đầu tư và đẩy mạnh phát triển hạ tầng liên lạc công cộng như xe điện trên cao, đường bộ trên cao, cầu vượt... Với tất thảy các giải pháp đồng bộ như thế, mới từng bước giảm sức ép giao thông nội đô, trong đó có vấn đề bãi đỗ xe... Ghi nhận của phóng viên: Rất nhiều quỹ đất nằm ở vị trí nếu quy hoạch tốt sẽ trở nên bãi đỗ xe, không gian xanh tỉnh thành... Thì hợp lý, hiệu quả cho cộng đồng, nhưng thực tại lại được sử dụng vào việc khác gây quá tải hạ tầng thành phố, như Bến xe Hà Đông khi di dời về bến Yên Nghĩa, quỹ đất trên 10 ngàn m 2 đó đã chuyển phần nhiều thành dự án nhà ở hỗn hợp; Bến xe Lương Yên gần đây cũng vậy, chuyển phần lớn sang xây dựng nhà ở; một số quỹ đất trước đây đã quy hoạch làm bãi đỗ xe như khu đất bên cạnh sân vận động Hàng Đẫy phục vụ khách đến sân, nay đã xây dựng thành công sở; hơn 2.000m 2 đất trên phố Tràng Thi quy hoạch làm bãi đỗ xe, nay lại là siêu thị... PV:Thế còn nghịch lý Hà Nội thừa quỹ nhà, người dân có nhu cầu lại thiếu chỗ ở có liên quan đến gói cho vay 30 ngàn tỷ, Hà Nội có cách làm nào để không “gỡ khó cho nhà giàu”, mà phục vụ thực sự những người có nhu cầu về nhà ở? Chủ tịch Nguyễn Thế Thảo:Đây là bất hợp lý cung-cầu trên thị trường bất động sản. Mà thị trường bất động sản thì còn khá mới mẻ đối với nước ta chứ không riêng gì Hà Nội, thế mới dẫn đến tình trạng khối lượng nhà ở thương mại diện tích rộng, giá cao thì quá nhiều, trong khi nhà ở giá thấp, diện tích vừa phải thì lại thiếu. Trước nhu cầu cao về nhà ở, về cải thiện nhà ở của người dân tại Thủ đô, thì Chính phủ cũng như thành phố đã có nhiều giải pháp kích thích thị trường này chuyển động. Một số giải pháp đang vận dụng đó là bảo lãnh cho người có nhu cầu vay vốn ưu đãi để mua nhà ở; tạo cơ chế cho doanh nghiệp vay vốn ưu đãi để sinh sản nhà giá hợp lý; ưu đãi tiền đất, vốn vay để phát triển hàng ngàn căn nhà ở tầng lớp; chuyển một số quỹ nhà cao cấp sang nhà ở tái định cư, nhà giá hợp lý... Đặc biệt, tạm dừng cấp phép xây dựng các dự án nhà ở thương nghiệp... Với cách làm đó, từng bước cân đối quan hệ cung-cầu về nhà ở, người có thu nhập thấp có thể tiếp cận được. Thực tiễn, đã có nhiều ngàn căn hộ bàn giao cho người dân, cán bộ lực lượng vũ trang, công chức... Ở khu vực quận Hà Đông, Đông Anh, Long Biên, Gia Lâm... Được người dân rất hoan nghênh. Tuy nhiên, sau thống nhất từ hai địa phương với khối lượng khổng lồ công việc, các tổ chức đoàn thể cũng mới được kiện toàn, mỗi cán bộ, đảng viên trong đó có tôi bên cạnh niềm vui còn là nỗi lo, tâm trạng lúc nào cũng cảm thấy chưa đáp ứng được đề nghị công việc, thành ra mà khó tránh khỏi lỗi, chưa thể giải quyết hết những vấn đề đúng ra phải làm. PV:Thưa chủ toạ, sau hợp nhất mở rộng Thủ đô, có vẻ những vấn đề về kinh tế, từng lớp giữa hai địa phương trước đây dễ thuận guồng quay hơn là những vấn đề trong lĩnh vực văn hóa. Có phải vì lý do đó nên đã nảy sinh các sự cố ở làng cổ Đường Lâm, cách trùng tu lại chùa Trăm Gian và cả việc chậm cho phép trùng tu chùa Một Cột - những di tích riêng có của Hà Nội? Chủ toạ Nguyễn Thế Thảo:Không có lý do gì lại nói là những vấn đề nêu trên chịu ảnh hưởng nào đó từ việc mở mang Thủ đô. Những vướng mắc trong vấn đề trùng tu, bảo tồn di tích của Hà Nội cũng là những vướng mắc chung của các địa phương trong cả nước. Tôi cho rằng, vướng mắc thì phải tháo gỡ, thủ tục rườm rà thì phải đơn giản hóa, những quy định về di tích không hợp thì phải kiến nghị bổ sung... Nhưng nói gì thì nói, những di sản văn hóa theo quy định cần bảo tồn thì chúng ta phải bảo tồn, không có lý do gì khác. Việc mau chóng thiết kế, phê chuẩn quy hoạch giãn dân làng cổ Đường Lâm là một ví dụ, gắn yêu cầu bảo tàng với giải quyết những vấn đề dân sinh mới là phù hợp. Phía sau lá phiếu tín nhiệm PV:Tác dụng của việc lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do HĐND bầu hoặc phê chuẩn vừa qua thì rõ rồi. Hơi bất nhã nhưng lại là vấn đề bạn đọc quan hoài, cảm xúc của chủ toạ khi đón nhận kết quả lấy phiếu tín nhiệm như thế nào? Chủ tịch Nguyễn Thế Thảo:Tôi điềm tĩnh và khá thoải mái đón nhận kết quả, giống như bài thi mà mình đã hoàn tất. Giờ là lúc cử tri và các đại biểu HĐND đánh giá trên cơ sở những thông báo về kết quả công việc, phẩm chất cá nhân cán bộ. Muốn được đánh giá cao thì các chức danh phải chũm hoàn tất tốt nhiệm vụ, giữ gìn phẩm chất, không có cách nào khác. PV:Xin cảm ơn đồng chí chủ toạ UBND thành phố!